RUP u fazi tranzicije – gašenje elektroenergetskog sistema nije realno u bliskoj budućnosti

U skladu sa evropskim preporukama o pravednoj tranziciji, Rudnik uglja Pljevlja (RUP) predstavio je aktivnosti u okviru Plana pravedne tranzciije kroz poslovnu transformaciju, na međunarodnom simpozijumu energetike EPCG NET 2025., održanom u Budvi od 13. do 15. Juna. Energetska tranzicija bila je u fokusu regionalne stručne zajednice kao I mehanizam za prekogranično oporezivanje emisija ugljen-dioksida (CBAM) i EU sistem trgovine emisijama (ETS). 

Izvršni direktor EPCG Ivan Bulatović je rekao da EPCG i država prepoznaju nužnost dekarbonizacije, ali da taj proces mora biti postepen, uz podršku konkretnih mehanizama iz EU.

“Potrebna nam je realna tranzicija i jaka međunarodna podrška. Ako CBAM uvede nove troškove, to bi značajno smanjilo prostor za investiranje u obnovljive izvore. Istovremeno, izgradnja novih kapaciteta – poput vjetroelektrana – traje godinama, a dozvole za solarne elektrane su često spore i neusklađene,” rekao je Bulatović.On je istakao da je CBAM nešto što nam, uslovno rečeno, visi nad glavom jer u Crnoj Gori električna energija iz uglja čini oko 40% godišnje proizvodnje a ljeti i do 70%  pa je jasno da bi namet na čitav izvoz dodatno otežao situaciju.

 Izvršni direktor RUP-a Nemanja Laković predstavio je ključne projekte i starteške pravce koji imaju za cilj diversifikaciju poslovanja i jačanje tržišne konkurentnosti kompanije.

“Unutar RUP-a postoje različite službe koje imaju potencijal da se izdvoje kao posebne djelatnosti i nastave da posluju na tržištu. Već sada naša građevinska grupa uspješno dobija poslove kroz tenderske postupke sa EPCG, Eko fondom i Opštinom Pljevlja, što potvrđuje njen tržišni potencijal.”, naveo je Laković.

Laković je istakao da je remontom postrojenja asfaltne baze u Židovićima, koja je sada tehnički spremna za građevinsku sezonu, obezbjeđeno 20 novih realnih radnih mjesta. U domenu obnovljih izvora energije, RUP je pokrenuo procedure za dobijanje urbanističko-tehničkih (UT) uslova za izgradnju solarne elektrane snage 50 MW, dok je kompletirana tehnička dokumentacija za MHE “Durutovići”.

“U skladu sa zakonksom obavezom o rekultivaciji zemljišta, RUP je 2025. godine planirao rekultivaciju 35 hektara zemljišta više nego što je urađeno proteklih 15 godina. Povlačenjem površinskog kop-a iz centra grada i izmještanjem korita rijeke Ćehotine stvara se nova urbana zona u kojoj je u planu razvoj poslovno – turističkog centra, za koji su već u toku razgovori s potencijalnim investitorima.”, dodaje Laković.

Iako se transformacija intenzivno sprovodi, gašenje sistema RUP i TE “Pljevlja” nije realno u bliskoj budućnosti, jer predstavljaju ključne stubove energetske stabilnosti Crne Gore, zaključio je Laković ističući da Plan tranzicije otvara prostor za održivi razvoj lokalne zajednice kroz zelene i inovativne projekte.

Međunarodni simpozijum EPCG NET 2025 okupio je oko 250 učesnika iz 17 zemalja, uključujući vodeće stručnjake iz oblasti obnovljivih izvora, pravedne tranzicije, energetske efikasnosti, skladištenja energije i novih tehnologija.