Hoće li sedam pljevaljskih poslanika dozvoliti  višemilionsku pljačku Pljevalja?

Reforma šumarstva preko leđa Pljevljaka

Iako je na pomolu osnivanje preduzeća koje bi Pljevlja ostavilo bez nekoliko miliona godišnjih prihoda, još uvijek nema sinhronizovane akcije koja bi zaštitila interes opštine i svih njenih stanovnika. Već pet mjeseci ove godine, odnosno od  usvajanja Zakon o šumama CG, koji je promoviosao nekadašnji ministar poljoprivrede Milutin Simović sa sardnicima, koji su i danas na ključnim pozicijama u ministarstvu, Pljevaljaci kao da čekaju da se desi čudo putpuno nesvjesni da će godišnje ostati bez minimalno 4,3 miliona eura prihoda. Samo u 2023. i 2024. godini lokalni budžet je prihodovao po osnovu naknada za korišćenje šuma 8,6 miliona eura bez čega će ostati ukoliko se osnuje šumarsko preduzeće za ekploataciju šume, planirano Zakonom o šumama. Da li će Pljevljaci darovati godišnje preko četriri miliona eura ne samo državi već i u još 16 crnogorskih opština, koje imaju područne jedinice za gazdovanje šumom? Sedmoro pljevaljskih poslanika, Milica Rondović, Kenana Strujić, Danijel Živković, Nikola Rovčanina, Vladislav Bojović, Dane Marković, kao i podgoričank e Aleksandra Despotović i Nađa Laković, trebalo bi da imaju zajednički nastup po pitanju borbe za interes Pljevalja ali to se ne vidi.

Koncesioni model gazdovanja šumom u Crnoj Gori ne postoji od raskidanja koncesionog ugovora sa “Vektom Jakić”. Nekadašnji ŠPAD (Šumarsko preduzeće AD) služilo je za partijsko zapošljavanje, malverzacije za koje niko nije odogovaro i odavno je likvidirano kao neprofitabilno. Sada nam se ponovo potura novi ŠPAD, koji se najviše tiče nas jer će sav novac iz Pljevalja ići na novo eksperimentisanje i političarenje na račun Pljevljaka, iako smo ga debelo osjećali na koži i još se sjećamo štajkova glađu radnika pod Stražicom.

Na pitanje šta se dešava sa primjenom Zakona o šumama Igor Vojinović, direktor PJ Pljevlja,Uprave za gazdovanje šumama i lovišta, kaže da su od početka izrade i javne rasprave svi zaposleni u Upravi bili protiv tog zakona, koji predviđa da se fromira novo preduzeće za eksploataciju šume i vrši doznaka drveta za redovnu sječu i ogrev. Ističe da se neozbiljno pristupa čitavom problemu a da su zaposleni u Upravi svjesni da može doći do toga,da zaposleni odu na Biro rada, kao što je bilo i prilikom stečaja i likvidacije ŠPAD-a. Vojinović posebno ističe činjenicu da se istovjetan propisani mode gazdovanja šumom u Republici Srpskoj (RS) pokazao lošim, da u Srbiji traže novi model gazdovanja a da se u Crnoj Gori već dosta dobro pokazao model prodaje drveta u dubećem stanju putem javnog tendera.

„Mogli smo da čuvamo šumu. Prodavali samo u drvo u dubećem stanju, i tako nismo došli u opasnost da nešto posječemo a ne prodamo , kao što se desilo u RS. Teško je kada se u državno preduzeće zaposle ljudi koji se bave sječom i vučom šume jer se pokazalo da  taj dio posla treba da ostane u rukama privatnika. Dovoljno je negativno iskustvo na primjeru bivšeg ŠPAD, koji su imali su na hiljade bolovanja i preko 300 invalida, i to je bio jedan od uzroka propasti preduzeća. Taj sistem se već pokazao kao neuspješan i propao je“, rekao je Vojinović.

Iako Vojinović kaže da su znali da će Zakon o šumama izazvati problem u radu šumarstva, zbog čega su krajem decembra i početkom januara podnijeli amandmane kako bi se omogućio rad na doznaci šume, već pet meseci nema pomaka na razrješenju toga kolapsa. Na  pitanje zašto nema pomaka Vojinović kaže da njihovi amandmani još uvijek nisu ušli u prceduru a smatra da je razlog za to što ne postoji jedinstven stav vladajuće većine.

„Nije jasno zbog čega se insistira na starom preduzeću koje je neodrživo i unaprijed osuđeno na propast? Mogao je da se poboljša stari Zakon o šumama. Svi znamo problem nedostatka radne snage u CG. Svi iz Uprave za gazdovanje smo kategorično protiv tog zakona jer već smo bili u sličnoj situaciji i mnogi ljudi su poslati na Biro rada. Posebno će biti pogođena Pljevlja koja će ostati bez prihoda koji se ostvaruje na teritoriji naše opštine. Novi Zakon o šumama ukida postojeću naknadu za korišćenje šuma po kojoj je 70 odsto od prodaje šume išlo u opštinski a 30 odsto u državni budžet. Po važećem zakonu dijelio bi se samo profit novoosnovanog preduzeća i to 80 odsto bi ostajalo preduzeću a 20 odsto bi išlo u državni trezor. Po mom mišljenju loklanoj Upravi bi išlo od 3do 5% a ostatak bi bio za državu i rad Uprave za gazdovanje šumom. Na nivou čitave CG osnovali bi jedno šumarsko preduzeće, koje bi imalo jedan upravni odbor i zajednički račun, a bilo bi 16 područnih jedinica i svaka bi imala svog direktora, znači novac bi bio zajednički a samim tim bi i najviše novca bi dolazilo iz Pljevalja jer imaju najviše šume“, rekao je Vojinović.

Vojinović kaže da iz nedelje u nedelju imaju stalno obećanja da će se riješiti novonastali problem i ističe da je usvajanje amandmana najbrži put da se riješi ovaj problem sa doznakom.

„Ukoliko se odluče za osnivanje preduzeća to bi tek išlo u nedogled. Da sve teče idealno preduzeće bi se moglo formirati tek za 4 mjeseca. Znajući kako teku procedure kod nas sumnjam da bi to preduzeće počelo sa radom prije nove godine.Ako dođe do  osnivanja preduzeća,moralo bi se jako oprezno pristupiti sistemu rada tog preduzeća i još uvijek ne znamo sa sigurnošću kako bi to sve izgledalo i funkcionisalo“, rekao je Vojinović dodajući da se  neozbiljno shvataju postojeći problemi,sa zastojem u radu Uprave za gazdovanje šumama i lovištima. U svakom slučaju potrebno je hitno riješiti sadašnju situaciju usvajanjem amandmana,a od 01.01.2026.godine pristupiti reformama u sektoru šumarstva,koje bi se sprovodile postepeno i u skladu sa tim kako to mogućnosti dozvoljavaju.

PJ Pljevlja do sada je podnešeno 80 prijava za sječu sanitara u privatnim šumama sa procjenjenom količinom od 9,1 hiljadu kubika. Prošle gdoine u državnim šumama je bilo oko 12 hiljada kubika sanitara i očekivali smo da će do polovine godine sve biti doznačeno, prodato i izneseno iz šume, kaže Vojinović, ali sve je blokirano.

Trenutno zaposleni u PJ Pljevlja vrše prijem i otpremu drvene mase za drvoprerađivače sa  kojima su prošle godine potpisani ugovori o prodaji drveta a doznaka doznačena prije dvije godine.

Preko zajednice opština Crne Gore opštine Pljevlja, Rožaje i Plav bore se protiv primjene Zakona o šumam.

„Više puta i na svakom mjestu ističem da je lokalna uprava protiv primjene Zakona o šumama po kome bi opština ostala bez značajnih prihoda. To smo isticali i na javnim rasprava“, rekao je predsjednik opštine Dario Vraneš.

Izuzev državnih preduzeća u energetskom sektoru najčešće državna preduzeća posluju negativno ili sa simboličnim profitom od koju stotinu hiljada eura. No i da posluju sa milionskim profitom Pljevljima će ostati mizerija od resursa sa njene teritorije. Pod sloganom “Čije su naše šume”, zbog nemogućnosti sječe privatne šume, 60 mještana svih nikšićkih sela, koji se bave sječom šume, u znak protesta blokirali su 31. maja na pola sata jednu kolovoznu traku magistralnog puta Nikšić-Podgorica tražeći odgovor zašto im nije dozvoljena sječa privatnih šuma I zašto da propada. Hrabrost Nikšićana u zaštiti svoga interesa poznata je I na primjeru Željezare koju je nakon protesta kupila EPCG. Šta su do sada Pljevljaci uradili za sebe I da li su sposobni da se izbore za svoje?

V.M.