Danas 26 godina od NATO agresije na Jugoslaviju

Akcija NATO-a, koju su Vlada SRJ, ali i brojni pravni stručnjaci nazvali agresijom, uslijedila je posle neuspješnih pregovora o rješenju krize na Kosovu u Rambujeu i Parizu, februara i marta 1999. godine.

Bombardovanje Jugoslavije okončano je 10. juna, usvajanjem Rezolucije 1244 Savjeta bezbjednosti UN, nakon čega je uslijedilo povlačenje vojske i policije iz pokrajine i ulazak međunarodnih vojnih trupa.

NATO bombardovanje Savezne Republike Jugoslavije (kodno ime Operacija Saveznička sila (engl. Operation Allied Force) ili u SAD Operacija Plemeniti nakovanj (engl. Operation Noble Anvil)), u Srbiji poznato i kao NATO agresija ili pogrešno Milosrdni anđeo, bila je završna faza rata na Kosovu i Metohiji, koja je trajala od 24. marta do 10. juna 1999. godine. To je bilo drugo važnije vojno uplitanje NATO-a nakon bombardovanja Republike Srpske u operaciji Namerna sila 1995. i najveći vojni sukob na prostoru Srbije i Crne Gore od vremena Drugog svjetskog rata.

Intervencija NATO-a je izvršena bez odobrenja Savjeta bezbjednosti zbog optužbi da srpske snage bezbjednosti vrše etničko čišćenje kosovskih Albanaca. Neposredan povod za akciju bila su dešavanja u Račku i odbijanje jugoslovenske delegacije da potpiše Sporazum iz Rambujea.

To­kom 16. apri­la vi­še pro­jek­ti­la i bom­bi po­go­di­lo je pod­ruč­je Pod­go­ri­ce i Da­ni­lov­gra­da, a 30. april osta­će upam­ćen kao je­dan od naj­kr­va­vi­jih da­tu­ma u no­vi­joj isto­ri­ji Cr­ne Go­re. Ta­da je bom­bar­do­va­no Mu­ri­no, ka­da je stra­da­lo naj­vi­še ci­vi­la to­kom te agre­si­je. Stra­da­lo je šest ne­vi­nih gra­đa­na. Ži­vo­te su iz­gu­bi­la dje­ca – če­tr­na­e­sto­go­di­šnji Mi­ro­slav Kne­že­vić (1985), tri­na­e­sto­go­di­šnja Oli­ve­ra Mak­si­mo­vić (1986) i de­se­to­go­di­šnja Ju­li­ja Bru­dar (1989). U na­pa­du su stra­da­li i Vu­kić Vu­le­tić (1953), Mil­ka Ko­ča­no­vić (1930) i Ma­noj­lo Ko­ma­ti­na (1927).

Broj oboljelih od karcinoma u poslednjih deset godina u Crnoj Gori je utrostručen, upozorio je prošle godine direktor Klinike za onkologiju Kliničkog centra u Podgorici dr Vladimir Todorović. Iako zvaničnici izbjegavaju da govore o tome, mnogi u Crnoj Gori povezuju takav trend s NATO bombardovanjem 1999. tokom kojeg je korišćena i municija s osiromašenim uranijumom.

U vazdušnim udarima koji su trajali 78 dana život je izgubilo između 759 i 4.000 osoba. Prema procjeni zvaničnih državnih organa SRJ u bombardovanju je poginulo najmanje 2.500 ljudi (a prema pojedinim izvorima i 4.000) i 1.008 vojnika i policajaca, dok je ranjeno više od 12.500 osoba.

Pr­va žr­tva bombardovanja bio je de­vet­na­e­sto­go­di­šnji vojnik Sa­ša Sta­jić iz Be­o­gra­da, ko­ji je stradao na rat­noj stra­ži u kru­gu ka­sar­ne „Mi­lo­van Ša­ra­no­vić” u Da­ni­lov­gra­du.

Za 11 nedelja svakodnevnih vazdušnih napada, NATO je izvršio 2. 300 udara na tadašnju SR Jugoslaviju i bacio 22. 000 tona projektila, među kojima 37. 000 zabranjenih kasetnih bombi i bombi punjenih obogaćenim uranijumom.

Tokom intervencije, teško su oštećeni infrastruktura, privredni objekti, škole, zdravstvene ustanove, medijske kuće, spomenici kulture, crkve i manastiri. Procjene štete koju je imala SRJ kreću se od 30 do 100 milijardi američkih dolara.

Izvor: volimdanilovgrad