Pljevljaci očekuju da država bude nosilac otvaranja novih radnih mjesta i pravedne tranzicije

Na uzorku od 100 sugrađana naše opštine Pljevljaci su istakli da potencijalno nova radna mjesta pronalaze u izgradnji objekata za obnovljive izvore energije, reciklaži, prepravci TE na biomasu, digitalnoj ekonomiji, IT sektoru, građevinskoj i prehrambenoj industriji, agrobiznisu i trikotaži, dok izgradnja cementare nije među prva tri predloga za razvoj opštine i otvaranje novih fabrika.  Građani preporučuju rad na poboljšanju kvaliteta života stanovnika opštine Pljevlja a izgradnja puteva i povezivanje sa regionom je preduslov za razvoj. Anketirani građani odgovaraju da su djelimično informisani o problemima zaštite žvotne sredine, te da su Pljevlja svijet u malom, negativan školski primjer, na kojem mogu da se potvrde navedeni negativni uticaji čovjeka na životnu sredinu.

“Za stanovnike grada je od izuzetnog značaja završetak toplifikacije. Za stanovnike sela je to izgradnja puteva i vodovoda. Očekuju se povlastice za start up preduzeća i nove edukacije i prekvalifikacije. Približno je jednak broj ispitanika koji Pljevlja bez Rudnika uglja i Termoelektrane vide kao čist grad i onih koji ne vide budućnost Pljevalja bez ova dva velika privredna subjekta. Na kraju ankete u brojkama je ohrabrujući podatak da ispitanici uglavnom ostaju gdje su i da postoji u njima želja i nada da Pljevlja mogu postati ljepše mjesto za život. Takođe i zabrinjava, da među mlađim ispitanicima je više onih koji bi napustili Pljevlja i ne vide budućnost bez Rudnika uglja i Termoelekrane”, saopštio je Vaso Knežević iz NVO “da zaživi selo”, koja je sprovela projekat “Ruralni razvoj u službi Pravedne tranzicije Pljevalja” i realizovanla istraživanje u formi anketiranja građana Pljevalja sa ciljem prukupljanja podataka o pojmu pravedne tranzicije, izazovina u razvoju privrede I prelozima za prevazilaženje ekonomskih problema.

Prema projektnom zadatku podjednako je anketiranih sa gradskog i seoskog područja, u period od 5. do 25. avgusta 2025. godine.

 “Većina smatra da je djelimično započeta pravedna tranzicija i posmatrajući visok procenat odgovora da pravedna tranzicija nije ni započeta, dolazi se do zaključka da ispitanici imaju daleko veća očekivanja za ulaganje u Pljevlja i otvaranje novih radnih mjesta. Jasan zaključak iz konkretnog pitanja i dopunskih odgovora, da postoji neskrivena skeptičnost da će proces pravedne tranzicije u Pljevljima zaista i biti pravedan. Većina ispitanika bi voljela, da je lično uključena u proces pravedne tranzicije, što pokazuje zainteresovanost građana za budućnost Pljevalja. Postoji izražena svijest da će energetska tranzicija bitno uticati na budućnost opštine Pljevlja, na život ispitanika i njihovih porodica i da će više pogoditi stanovnike grada od sela. Energetska tranzicija kod većine ispitanika neće uticati na radno mjesto. Dubljom analizom odgovora na ovo pitanje, uočava se da su to dominantno odgovori ispitanika iz uzorka 60 i više godina i pretežno ljudi sa seoskog područja, tj. onih koji na direktan način ne zavise ili u manjoj mjeri zavise od rada Rudnika uglja i Termoelektrane. Otvaranje novih radnih mjesta je jedini način koji ispitanici vide kao put ka pravednoj tranziciji”, navodi Knežević.

Nosioci promjena na putu ka uspješnoj pravednoj tranziciji su država i eksperti po mišljenju ispitanika. Anketirani nove pravce u razvoju opštine dominatno “vide” u poljoprivredi, drvnoj industriji i turizmu. Turizam: akcenat na seoski, zimski, eko, planinski i kulturni. Obnovljivi izvori: solarna energija, vjetro i hidro elektrane. Poljoprivreda: stočarstvo, povrtlarstvo, ljekovito i šumsko bilje.

Knežević kaže da su građani opštine Pljevlja  vjerovatno i najedukovaniji u Crnoj Gori na temu pravedne tranzicije ali da istraživanje pokazuje i značajan broj stanovnika opštine Pljevlja koji nemaju asocijaciju na ove pojmove i potrebna je veća edukacija.. Analizirajući odgovore otvorenog tipa dobija se šira slika koja nam govori da pravednu tranziciju treba posmatrati u širem kontekstu i ne oslanjati se na jednu privrednu djelatnost.

Istraživanje građana Pljevalja je realizovano u okviru projekta “Ruralni razvoj u službi Pravedne tranzicije Pljevalja”, koji realizuje NVO “Da zaživi selo” – Pljevlja, podržanog kroz Fond „Akademije od farme do viljuške“, u okviru regionalnog projekta „Akademija od farme do viljuške za Zeleni Zapadni Balkan – Naša zajednička evropska budućnost“, koji sprovodi Mreža za ruralni razvoj Crne Gore u partnerstvu sa šest nacionalnih mreža za ruralni razvoj sa Zapadnog Balkana, uključujući i Mrežu iz Hrvatske. Projekat finansira Evropska unija, a kofinansira Ministarstvo javne uprave Crne Gore.